Σου φταίνε όλα, είσαι πάντα ανικανοποίητος, περιμένεις την αφορμή να παραπονεθείς, να δυσφορήσεις, να ζητήσεις , να επικρίνεις, να κατηγορήσεις, να επιμείνεις και πόσα ακόμη θα μπορούσαμε να αναφέρουμε για να περιγράψουμε αυτό το διαρκές ανικανοποίητο που βιώνεις και πάντα ευθύνεται κάποιος άλλος. Η συμπεριφορά σου εξαρτάται από κάτι που δεν έκανε ή έκανε με λάθος τρόπο ο άλλος….Κάπως έτσι θα μπορούσαμε να περιγράψουμε την «γκρίνια» που μπορεί να σου συμβαίνει κάποιες φορές αλλά συχνά γίνεται μοτίβο που σε ακολουθεί , κλονίζει τις σχέσεις σου και παράλληλα ο ίδιος δεν μπορείς να ευχαριστηθείς τίποτα.
Στην πραγματικότητα η «γκρίνια» γίνεται ένας φαύλος κύκλος που όταν εδραιωθεί μέσα στη σχέση, το ζευγάρι καταλήγει στην αποξένωση και την συναισθηματική απόσταση. Οι συμπεριφορές και οι αντιδράσεις γίνονται προβλέψιμες και επαναλαμβανόμενες. Σταδιακά, η επικοινωνία από δυσλειτουργική γίνεται ανύπαρκτη και εσύ που γκρινιάζεις… θυμώνεις γιατί παύεις να ακούγεσαι , ενώ αυτός που υποβάλλεται σε αυτή την κατάσταση αγανακτεί και σταδιακά αρχίζει να σε αγνοεί όλο και περισσότερο, με μεγάλες πιθανότητες να αποστασιοποιηθεί και εν τέλει να αποκοπεί συναισθηματικά.
Η «γκρίνια» δεν βοηθά στην ωριμότητα και την εμβάθυνση της σχέσης. Επικοινωνώντας με αυτό τον τρόπο , ο άλλος μπαίνει σε άμυνα γιατί είναι πολύ πιθανό να νιώθει ότι του επιτίθεσαι, δεν τον σέβεσαι, τον υποτιμάς, τον συμβουλεύεις, τον επιπλήττεις, τον κάνεις να νιώθει ανεπαρκής.
Πολλές φορές η «γκρίνια» είναι το αποτέλεσμα από ανεπίλυτα συσσωρευμένα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζουμε στην καθημερινότητά μας, άλλες φορές είναι ο τρόπος που έχουμε μάθει να επικοινωνούμε με κάποιον και ιδιαίτερα στις συντροφικές μας σχέσεις είτε γιατί αυτό έχουμε βιώσει στις γονεϊκές μας σχέσεις και μας είναι οικείο, ώστε με ευκολία το αναπαραγάγουμε είτε γιατί είναι στοιχείο δομής στην προσωπικότητά μας άρα μας χαρακτηρίζει..
Η «γκρίνια» είναι ένα κυρίαρχο πρόβλημα στις συντροφικές σχέσεις και φυσικά μία βασική αιτία πυροδότησης συγκρούσεων που με το χρόνο μπορεί να οδηγήσουν τη σχέση σε τέλμα.
Η κακή διάθεση που μπορεί να είναι το αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, είναι και ένα συχνό φαινόμενο, εξ αιτίας των ρυθμών της εποχής και της ιδιαίτερα απαιτητικής καθημερινότητας που μπορεί να έχουν πολλοί, δημιουργεί άγχος, κόπωση, συσσωρεύει πίεση που συνήθως αποφορτίζεται, με κάποιο τρόπο, στους κοντινούς μας ανθρώπους μέσα από κάποια αφορμή που μπορεί να είναι και ασήμαντη. Με ευκολία κάτω από αυτή την ψυχολογική κατάσταση, θα δυσανασχετήσουμε για πράγματα που δεν έγιναν με τον δικό μας τρόπο, για υποδείξεις μας που δεν έχουν εισακουστεί, για συμπεριφορές του ατόμου που έχουμε απέναντί μας τις οποίες συστηματικά αρνούμαστε να αποδεχτούμε και προσπαθούμε να τον «αλλάξουμε», φυσικά ανεπιτυχώς – γιατί ο άνθρωπος αλλάζει όταν το επιλέγει ο ίδιος όχι όταν το αποφασίσουμε εμείς.. Γενικεύουμε, θυμόμαστε κι άλλες παρόμοιες καταστάσεις από το κοντινό και το μακρινό παρελθόν, θα κρίνουμε, θα κατηγορήσουμε γιατί νιώθουμε αδικημένοι και αβοήθητοι. Κάπως έτσι καταλήγουμε στην «γκρίνια» και δεν συνειδητοποιούμε εύκολα σε τι κατάσταση μπορεί να βάζουμε τον άλλο που νιώθει την επίθεσή μας. Το αποτέλεσμα σε αυτές τις καταστάσεις είναι να προκαλέσουμε τη σύγκρουση στη σχέση χωρίς ουσιαστικά να επικοινωνούμε αυτό που μας συμβαίνει και το πως ακριβώς νιώθουμε. Επομένως ξεκινάμε τα παράπονα, πυροδοτούμε ανάλογες αντιδράσεις από τον άλλο, αυξάνοντας μ’ αυτό τον τρόπο τα αρνητικά συναισθήματα και δημιουργώντας μεγαλύτερα αδιέξοδα.
Πώς θα μπορούσαμε να την ελέγξουμε;
- Προσπάθησε να καταλάβεις τι ακριβώς είναι αυτό που σε έχει φορτίσει και σου δημιουργεί αυτή την αρνητικότητα. Αποκτώντας την επίγνωση της ψυχοσυναισθηματικής κατάστασης που βρίσκεσαι είναι ένα πρώτο βήμα για να την διαχειριστείς.
- Είναι σημαντικό να μην συσσωρεύουμε πράγματα που μας ενοχλούν γιατί έστω και ετεροχρονισμένα είναι αναμενόμενα τα ξεσπάσματα στην υπερβολή τους.
- Δίνουμε χώρο στον άλλο να μας καταλάβει και να σταθεί δίπλα μας στις δυσκολίες. Οι άνθρωποι που μας αγαπούν θέλουν να είναι δίπλα μας και να μας βοηθούν, ας μην τους αναγκάζουμε μέσα από την γκρίνια και τα παράπονα να στέκονται απέναντί μας.
- Είναι σημαντικό να έχουμε έναν συνεχόμενο δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ μας, τίποτα δεν είναι αυτονόητο στις σχέσεις, μπορούμε να εκφράζουμε τα «θέλω» και τις ανάγκες μας στον άλλο και όχι να αγανακτούμε γιατί δεν μας καταλαβαίνει.
- Το σπίτι για τον καθένα αντιπροσωπεύει την ασφάλεια, την ηρεμία, την αγάπη, τη θαλπωρή. Είναι αναγκαίο να δίνουμε τον ανάλογο χώρο και χρόνο στον εαυτό σας να αφήσει «έξω από την πόρτα» οτιδήποτε θα διαταράξει την ισορροπία τους.
- Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε και να αποδεχόμαστε και τα όρια του άλλου. Γκρινιάζουμε πολλές φορές γιατί ο άλλος δεν είναι ή δεν αντιδρά με τον τρόπο που εμείς θέλουμε. Ας προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τον τρόπο που σκέφτεται και λειτουργεί , τις αδυναμίες του, τις δυσκολίες του, μόνο έτσι μπορούμε να τον αποδεχτούμε.
Εν κατακλείδι:
Κάποιος που γκρινιάζει ουσιαστικά παίρνει το ρόλο του θύματος και αναμασά τα ίδια και τα ίδια κατηγορώντας τους άλλους ότι δεν τον συμμερίζονται και δεν κατανοούν τις ανάγκες του. Μέσα σε έναν διαρκή μηρυκασμό παγιδεύει τη σκέψη του, περιορίζει τις απολαύσεις του και καταστρέφει σταδιακά τις σχέσεις του. Αξίζει;
Ντόρα Μίνου
ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας
Ψυχοθεραπεύτρια Ενηλίκων , Ζεύγους & Οικογένειας