Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της ανασφάλειας είναι ο ανταγωνισμός – ένας παθητικό- επιθετικός τρόπος να προβάλλουμε την αίσθηση της προσωπικής μας ανεπάρκειας στους άλλους , γιατί ουσιαστικά δεν μπορούμε να την αντέξουμε. Θεωρείται συχνότερο φαινόμενο μεταξύ των γυναικών. Πολλές φορές βλέπουμε τις φίλες μας να μην αντιδρούν ενισχυτικά ή ακόμη και να είναι αποθαρρυντικές σε πράγματα που έχουμε πετύχει ή διακριθεί. Αυτό είναι ένα θέμα που συχνά μας προβληματίζει και μας βάζει σε μία διαδικασία να αναρωτιόμαστε γιατί αντιδρά έτσι.
Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στους άνδρες είναι πιο σαφής και ξεκάθαρος σε σχέση με αυτόν των γυναικών. Οι γυναίκες εκτός από αντικείμενα του πόθου (π.χ. ντύσιμο, εξωτερικά χαρακτηριστικά) γίνονται ανταγωνιστικές μεταξύ τους και με χαρακτηριστικά προσωπικότητας αλλά και με καταστάσεις. Λειτουργούν εσωτερικές διαδικασίες με βάση τη σύγκριση, τη ζήλια και τα αισθήματα ανεπάρκειας (κόμπλεξ κατωτερότητας) που πυροδοτούνται και προβάλλονται σε μία άλλη γυναίκα μέσα από τον ανταγωνισμό. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα στην απιστία, όπου ο θυμός τη απατημένης καταλήγει σ’ αυτό τον τρίτο άνθρωπο που «ξελόγιασε» τον άντρα της. Σε τέτοιες περιπτώσεις πολλά θα είναι τα κατηγορώ που θα ακουστούν γι αυτή την «άλλη» που μπήκε στη σχέση αλλά πολλές θα είναι και οι συγκρίσεις που εδραιώνονται στο μυαλό του «θύματος», όπως: ηλικία, εμφάνιση, αντικείμενο εργασίας, κλπ που θα φτιάξουν το προφίλ του ατόμου που ευθύνεται περισσότερο από τον ίδιο τον σύντροφο που επέλεξε να απιστήσει ή την ίδια τη σχέση και κατ επέκταση το μερίδιο ευθύνης που αναλογεί στον καθένα όταν η σχέση «αιμορραγεί» ή φτάνει σε τέλμα.
Η σύγκριση με τα οικεία πρόσωπα του ίδιου φύλου είναι μέρος της εξέλιξής μας και της διαμόρφωσης της ταυτότητάς μας. Ταυτιζόμαστε με τη μητέρα, αδερφή, φίλη, ωστόσο το υγιές είναι παράλληλα να αναπτύσσουμε και να υποστηρίζουμε τη διαφορετικότητά μας δομώντας έτσι την αίσθηση του εαυτού. Σε διαφορετική περίπτωση υπάρχει καθήλωση σε αυτήν την πρωτογενή σύγκριση που στην ενηλικίωση αναπόφευκτα θα οδηγήσει στον ανταγωνισμό. Το οικογενειακό περιβάλλον έχει έναν καταλυτικό ρόλο σε αυτήν την καθήλωση εφόσον είναι πολύ συχνό το φαινόμενο να συγκρίνονται τα παιδιά είτε με τα αδέρφια τους είτε με άλλα της ίδιας ηλικίας, π.χ. «Η Μαρία είναι καλύτερη μαθήτρια από σένα, την αδερφή σου δεν τη φοβάμαι… θα πετύχει στη ζωή της κ.λ.π.»
Ανταγωνιζόμαστε άλλες γυναίκες στα χαρακτηριστικά που έλκουν το άλλο φύλο, θέλοντας να είμαστε η καλύτερη, που θα ξεχωρίζει, θα ελκύει και θα επιλέγεται από τους άνδρες, στον εργασιακό χώρο που θα καταφέρει το θαυμασμό και την προαγωγή αλλά και στις καταστάσεις της καθημερινότητας. Η γυναίκα που ανταγωνίζεται πασχίζει να ξεχωρίσει για να καλύψει τις ανασφάλειές της.
Πως θα την ξεχωρίσεις;
- Μειώνει τους κόπους και τις προσπάθειές σου, απαξιώνοντας τις επιτυχίες σου.
- Δεν ενθαρρύνει την προσπάθειά σου να πετύχεις κάτι σημαντικό.
- Αγωνίζεται διαρκώς να καταφέρει κάτι παραπάνω από σένα.
- Όταν πετυχαίνεις κάτι σημαντικό το θεωρεί τύχη ή συγκυρία.
- Στη χαρά σου θα απουσιάζει συχνά.
- Αντιγράφει πολλές φορές ντύσιμο και συμπεριφορές σου.
- Σου κρύβει πολλά από τα δικά της αλλά επιδιώκει να έχει πλήρη εικόνα για σένα, τις επιλογές σου, τη ζωή σου.
Πως να διαχειριστείς τον ανταγωνισμό που δέχεσαι;
- Καταρχήν είναι πολύ σημαντικό να τη διακρίνεις και να αποκτήσεις επίγνωση του τι συμβαίνει.
- Προσπάθησε να καταλάβεις ότι το πρόβλημα είναι δικό της και όχι δικό σου και αυτή οφείλει να το διαχειριστεί και να βοηθήσει τον εαυτό της.
- Εστίασε στα καλά που μπορεί να έχει και προφυλάξου από αυτά που μπορεί να σε βλάπτουν.
- Επικοινώνησε μαζί της για αυτό που σε ενοχλεί και πες της πως το βλέπεις εσύ και πως νιώθεις.
Εάν εσύ γίνεσαι ανταγωνιστική:
- Εστίασε σε όλα αυτά που μπορείς να κάνεις καλά και αποδέξου ότι οι άνθρωποι διαφέρουμε και μπορεί να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα σε διαφορετικούς τομείς
- Βάζε στόχους και επικεντρώσου σ αυτούς ώστε να μπορείς να έχεις ανάλογα και ενθαρρυντικά αποτελέσματα που θα σε πάνε παρακάτω
- Είναι ανθρώπινο και υγιές να αποδέχομαι μία αδυναμία μου , όπως επίσης να θαυμάζω κάποια άλλη γυναίκα που σε συγκεκριμένους τομείς μπορεί να τα καταφέρνει καλύτερα. Αυτό βοηθά ώστε να αναπτυχθεί η εσωτερική ασφάλεια και να υιοθετήσω ίσως τρόπους που θα με βοηθήσουν να πάρω ένα διαφορετικό ρίσκο στην πορεία.
- Χτίζοντας την αυτοπεποίθηση και πιστεύοντας στον εαυτό μου , εξελίσσομαι και ωριμάζω, μέσα από τις δικές μου ικανότητες και την μοναδικότητά μου.
- Μερικές φορές είναι χρήσιμο να ζητήσουμε τη βοήθεια κάποιου ειδικού. Μέσα από την ψυχοθεραπεία θα έρθουμε απέναντι από τις ανασφάλειές μας, θα ενισχύσουμε την αυτοπεποίθηση και την αυτοαξία μας και θα μπορέσουμε να οδηγηθούμε στην προσωπική ανάπτυξη εξελίσσοντας τόσο τη σχέση μας με τον εαυτό μας όσο και τη σχέση μας με τους άλλους.
Να θυμάσαι…
Ο ανταγωνισμός μεταξύ γυναικών είναι ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο στη ζωή μας, ωστόσο αν εσύ ξέρεις ποια είσαι και τι αξίζεις μπορείς να τον αντιμετωπίσεις Η εσωτερική ισορροπία, η αγάπη για τον εαυτό μας και η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης λειτουργούν πάντα, είτε αν τον βιώνεις από κάποια άλλη γυναίκα που τον προβάλλει σε σένα είτε αν είναι ένα «σαράκι» που υπάρχει μέσα σου και ανταγωνίζεσαι εσύ άλλες γυναίκες.
Ντόρα Μίνου
ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια (ενηλίκων, ζεύγους & οικογένειας)
