Η κατάθλιψη των Χριστουγέννων
Τα Χριστούγεννα είναι μία γιορτή που για τους περισσότερους σηματοδοτεί αγάπη, οικογενειακή θαλπωρή,, χαλάρωση , απόδραση, δώρα, διασκέδαση, φίλους και γενικά όλα αυτά τα ευχάριστα που μπορεί να αλλάξουν την καθημερινότητα και να δώσουν μία ανάσα και μία διαφορετική οπτική στις δυσκολίες και τη ρουτίνα…
Μία μεγάλη γιορτή στο τέλος του χρόνου που σηματοδοτεί την έναρξη καινούργιων στόχων και προσδοκιών. Σίγουρα το τέλος του χρόνου δίνει συχνά και την τάση του απολογισμού για τη χρονιά που μας πέρασε και μία αισιόδοξη προοπτική για την καινούργια χρονιά που έρχεται.
Όλο αυτό το κλίμα το εορταστικό, με τα στολισμένα σπίτια, μαγαζιά, δρόμους, με τις φωνές των παιδιών που λένε τα κάλαντα και περιμένουν χαρούμενα τα δώρα των Χριστουγέννων, εκτός από την χαρά που μπορεί να δίνει στους μεγάλους δίνει και μία γλυκιά μελαγχολία.
Όσο μεγαλώνεις νοσταλγείς, γυρίζεις στα δικά σου παιδικά χρόνια, συναντάς τις αλλαγές, τα αποκτήματα (συναισθηματικά και υλικά) αλλά και τις απώλειες της ζωής σου.
Για πολλούς όμως τα συναισθήματα είναι τελείως διαφορετικά ή καλύτερα πιο φορτισμένα συναισθηματικά . Βλέπουμε να εμφανίζουν καταθλιπτικά συμπτώματα, να μην «μπαίνουν» καθόλου στο πνεύμα των γιορτών, να απομονώνονται , να παρουσιάζουν αυξημένο αίσθημα κούρασης, ευερεθιστότητα, μελαγχολία, συναισθηματική φόρτιση και γενικά όλα αυτά τα συμπτώματα που συνδέονται με την κλινική εικόνα της κατάθλιψης.
Οι λόγοι που θα μπορούσαν να συντελέσουν σε αυτό είναι:
Η μοναξιά: όλο και περισσότεροι άνθρωποι στις μέρες μας αισθάνονται μόνοι και αποξενωμένοι από φίλους και συγγενείς. Τα Χριστούγεννα εφόσον είναι μία γιορτή συνδεδεμένη με οικογενειακές συγκεντρώσεις και κοινωνικές επαφές ενισχύει αυτό το αίσθημα της μοναξιάς.
Παιδικές αναμνήσεις: Η νοσταλγία είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αυτών των ημερών. Η μνήμη ταξιδεύει σε περασμένα Χριστούγεννα και πυροδοτούνται αισθήματα θλίψης για τις αλλαγές που έχουν επέλθει στη ζωή μας, ειδικά όταν το άτομο έχει χαρούμενες και ανέμελες εικόνες περασμένων χρόνων και βρίσκεται σε μία ιδιαίτερα πιεστική ή φορτισμένη καθημερινότητα. Αλλά και θύμησες από δύσκολα παιδικά χρόνια μπορεί να καθηλώσουν κάποιον.
Οικονομικές δυσκολίες: Στην εποχή της κρίσης και της ανασφάλειας η δυνατότητα καταναλωτισμού έχει περιοριστεί σημαντικά για τους περισσότερους. Πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται ακόμη και για το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι, πόσο μάλλον για να ανταπεξέλθουν σε υποχρεώσεις απέναντι στο κοντινό περιβάλλον (παιδιά, σύντροφο, γονείς, φίλους κλπ). Αυτό δημιουργεί στρες, θλίψη, ενοχές, αισθήματα αναξιότητας , που μπορεί σταδιακά να φτάσουν μέχρι και την κατάθλιψη
Απώλεια (θάνατος ή χωρισμός). Ειδικά αν είναι τα πρώτα Χριστούγεννα «με άδεια την καρέκλα» αγαπημένου μας προσώπου. Αυτό φέρνει πολύ θλίψη στους ανθρώπους, ειδικά στις γιορτές όπου οι σκέψεις αναζωπυρώνουν τον πόνο και παρόλο που η απώλεια από μόνη της είναι μία πολύ δύσκολη συνθήκη, την περίοδο των γιορτών είναι ακόμη δυσκολότερη.
Η κούραση: Συνήθως όταν κουράζεται ένας και οι άλλοι απολαμβάνουν. Στην ελληνική οικογένεια αυτό το βλέπουμε πολύ συχνά, να μην καταμερίζονται δηλαδή ανάλογα οι ευθύνες και η προετοιμασία αυτών των ημερών ,με αποτέλεσμα να μην μπορούν να τις απολαύσουν ανάλογα τη γιορτινή ατμόσφαιρα όλοι στην οικογένεια ή το ευρύτερο περιβάλλον. Η εξαντλητική προετοιμασία των γιορτών συχνά δημιουργεί δυσφορία , εκνευρισμό , άγχος και κούραση.
Εποχιακή κατάθλιψη: Για πολλά άτομα ο χειμώνας είναι μία εποχή που πυροδοτεί κατάθλιψη. Η διάθεση είναι πιο αρνητική ίσως και καταθλιπτική ενώ συχνά υπάρχει και η τάση της αδράνειας. Τα Χριστούγεννα είναι στην καρδιά του χειμώνα, οι κλιματολογικές συνθήκες-το χειμωνιάτικο τοπίο, μαζί με τη μελαγχολία των γιορτών ενισχύουν αυτή την καταθλιπτική διάθεση και μπορούν να οδηγήσουν στην εποχιακή κατάθλιψη όπου πλέον υπάρχει ανάγκη επαγγελματικής βοήθειας. Στην περίπτωση αυτή συμπτώματα όπως προβλήματα ύπνου, ατονία, αδράνεια, συγκινησιακή φόρτιση, υπερφαγία, εκνευρισμός, κοινωνική απομόνωση, άγχος, ενοχή, συναισθηματικό κενό μπορεί να είναι εμφανή.
Η Αντιμετώπιση
- Η περίοδος των γιορτών σηματοδοτεί ένα τέλος για το χρόνο που πέρασε και μία αρχή για τον χρόνο που έρχεται.
- Ρεαλιστικές προσδοκίες θα σε φέρουν πιο κοντά σε εφικτούς στόχους.
- Δώσε χρόνο στον εαυτό σου, περπάτησε, απόλαυσε μία ταινία, χαλάρωσε, φρόντισέ τον
- Μίλησε με πιο κοντινούς σου ανθρώπους και μοιράσου το βάρος και τις δυσκολίες σου. Ένας καλός ακροατής είναι μία εξαιρετική βοήθεια απέναντι στον εαυτό σου
- Οργάνωσε κάτι για τους ανθρώπους που αγαπάς και θέλεις κοντά σου και ζήτα τη συμμετοχή τους σ αυτό.
- Στον απολογισμό σου μπορείς να «χαϊδέψεις» τα λάθη ή τις μέχρι τώρα δυσκολίες σου και να δεις τη θετική πλευρά της εμπειρίας και της ωριμότητας που σου προσέφεραν.
- Αν αγαπήσεις τον εαυτό σου λίγο παραπάνω αυτές τις μέρες θα μπορέσεις να δεις και λίγο διαφορετικά τα πράγματα γύρω σου.
Να θυμάσαι:
Η μιζέρια και η στασιμότητα σε «πάνε πιο κάτω» κι εσύ αυτό που χρειάζεσαι είναι να προχωρήσεις μπροστά με όνειρα, στόχους και αισιοδοξία.
Ντόρα Μίνου
ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας
Ψυχοθεραπεύτρια – Οικογενειακή Συμβουλος
