Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία παγκόσμια και πρωτόγνωρη απειλή. Όλη η ανθρωπότητα είναι εκτεθειμένη στην πανδημία του κορωνοϊού με δραματικές συνέπειες . Καθημερινά ακούμε για εκατοντάδες κρούσματα και το χειρότερο για θύματα που μετράμε ως συνέπεια της προσβολής ατόμων από τον ιό. Τα ΜΜΕ ολημερίς μιλούν γι΄ αυτό, τα μέτρα προστασίας αυξάνονται καθημερινά, ήδη είμαστε στην καθολική απαγόρευση της κυκλοφορίας, ο φόβος έχει γίνει το κυρίαρχο συναίσθημα για τους περισσότερους. Οι πόλεις «νεκρώνουν», οι επιχειρήσεις κλείνουν, τα σχολεία έχουν κλείσει επ’ αόριστο.
Εύλογα λοιπόν μέσα σε αυτή τη δύσκολη συνθήκη τίθεται το ερώτημα πώς να μιλήσουμε στα παιδιά;
Η επιστημονική απάντηση σε τέτοιου είδους διλήμματα είναι ότι στα παιδιά δεν κρύβουμε την αλήθεια, δεν τα προστατεύουμε όταν τους δημιουργούμε μία «ψευδή πραγματικότητα», αλλά όταν τους εξηγούμε την κατάσταση και τις δυσκολίες της χωρίς υπερβολές, και χωρίς καθησυχαστικές υποσχέσεις που μπορεί να μην ισχύουν στο μέλλον.
Τα παιδιά χρειάζονται ενημέρωση για να μπορούν και τα ίδια να προστατέψουν τον εαυτό τους, και τους άλλους γύρω τους, να κατανοήσουν τον εγκλεισμό στο σπίτι, να αποδεχτούν και να προσαρμοστούν στις αλλαγές της ρουτίνας τους. Το σημαντικό ωστόσο είναι να ειπωθούν οι δυσκολίες χωρίς να τους δημιουργήσουμε αισθήματα ανασφάλειας και άγχους.
Μιλάμε στα παιδιά με ειλικρίνεια, τους λέμε μέχρι εκεί που χρειάζεται να ξέρουν και που μπορούν να καταλάβουν, και πάνω απ’ όλα φροντίζουμε να μην κλονιστεί το ασφαλές πλαίσιο που αφορά τη σχέση τους με τους γονείς.
Αναλυτικότερα:
· Δεν φοβόμαστε να μιλήσουμε στα παιδιά για τον κορωνοϊό. Το βασικό είναι να σταθούμε στο πρόβλημα και όχι σε καταστροφολογίες μέσα από προσωπικές εκτιμήσεις, άλλωστε το σημαντικό είναι, παρά τις δυσκολίες αυτής της συνθήκης να νιώθουν ασφαλή με εσάς δίπλα τους.
· Ο πανικός και το άγχος του γονιού είναι πολύ εύκολο να μεταφερθεί στο παιδί, ακόμη και αν νομίζουμε ότι τα καλύπτουμε και δεν μπορεί να τα καταλάβει. Τα παιδιά έχουν διορατικότητα, εισπράττουν και υιοθετούν αυτό που αισθάνονται οι γονείς. Τα μικρότερα παιδιά μπορεί να μην μπορούν να εξηγήσουν αυτή την αντίφαση , ωστόσο την αντιλαμβάνονται πολύ συχνά σαν κίνδυνο.
· Δεν υπάρχει λόγος να σταθούμε σε λεπτομέρειες. Το σημαντικό είναι να ξέρουν τί είναι αυτός ο ιός, ποια είναι τα συμπτώματα και το ακριβή τρόπο προφύλαξης. Αυτό είναι και το σημείο που χρειάζεται να δώσουμε έμφαση, ώστε τα παιδιά να αποκτήσουν μία υπεύθυνη στάση για προσωπική υγιεινή, προστατεύοντας τόσο τον εαυτό τους , όσο και τους άλλους γύρω τους.
· Είναι σημαντικό να τους εξηγήσετε ότι δεν χρειάζονται όλοι νοσηλεία, στα παιδιά η συμπτωματολογία είναι ήπια και ο λόγος που έκλεισαν τα σχολεία ήταν ένα μέτρο πρόληψης ώστε να περιοριστεί ή μεταδοτικότητά του σε μεγαλύτερους ανθρώπους.
· Τους εξηγούμε ότι δεν μπορούν να βλέπουν για όσο χρειαστεί τον παππού και τη γιαγιά γιατί ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες και πρέπει να τους προστατεύσουμε. Παράλληλα ωστόσο τους δίνουμε τη δυνατότητα να επικοινωνούν μαζί τους τηλεφωνικά ή και με βιντεοκλίσεις εάν είναι εφικτό.
· Τους δίνουμε τη δυνατότητα να ρωτήσουν οτιδήποτε θέλουν πάνω σε αυτό το πρόβλημα, είμαστε ανοιχτοί και ξεκάθαροι στο να απαντήσουμε στις απορίες τους, – χρησιμοποιώντας πάντα ένα λεξιλόγιο ανάλογο με την ηλικία τους, ώστε να μπορούν αφενός να καταλάβουν αυτό που τους λέμε ,και αφετέρου να έχουμε και έναν ισότιμο τρόπο επικοινωνίας μεταξύ μας. Πολλές φορες τα παιδιά, μας κάνουν ερωτήσεις που μπορεί να μην ξέρουμε να απαντήσουμε, είναι προτιμότερο να πούμε «δεν ξέρω» παρά να απαντάμε με προσωπικές υποθέσεις.
· Αποφεύγουμε να έχουμε όλη μέρα ανοιχτή την τηλεόραση και να μιλάμε συνεχώς στο τηλέφωνο σχολιάζοντας τις δυσκολίες της κατάστασης και σκορπίζοντας τον πανικό στα παιδιά. Βρίσκουμε κι εμείς τρόπους να γεμίσουμε το χρόνο μας, να γίνουμε δημιουργικοί και να προσαρμοστούμε στην δύσκολη αυτή συνθήκη.
· Είναι καλό τα παιδιά να δούνε σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση ποιοτικό και ποσοτικό χρόνο για όλη την οικογένεια, ότι είμαστε όλοι μαζί, συζητάμε και κάνουμε πιο πολλά πράγματα μαζί γιατί έχουμε το χρόνο και τον εκμεταλλευόμαστε, όσο μπορούμε, υπέρ μας. Αυτή είναι και μία θετική πλευρά της κατάστασης.
· Τέλος τα παιδιά έχουν ανάγκη τη ρουτίνα τους. Τώρα που δεν έχουν σχολείο φροντίστε ώστε να μην είναι αποκομμένα από τα μαθήματά τους, να κάνουν επαναλήψεις, να συμμετέχουν στις ηλεκτρονικές πλατφόρμες του σχολείου και φυσικά να κάνετε πράγματα και μαζί. Αναμφισβήτητα θα έχουν περισσότερο χρόνο για παιχνίδι, ωστόσο ας μην ξεφύγουν τα παιδιά με τα ηλεκτρονικά …θα πρέπει εμείς οι γονείς πρώτα να θυμόμαστε ότι το κλείσιμο των σχολείων δε σημαίνει διακοπές, να τους το εξηγήσουμε, να τους δώσουμε ξεκάθαρα το μήνυμα ,για να καταλάβουν και να μην αποκοπούν από τις βασικές τους υποχρεώσεις…
· Εάν δούμε ότι το παιδί είναι ιδιαίτερα αγχωμένο ή ότι εμείς οι ίδιοι ως ενήλικες δεν μπορούμε να ελέγξουμε το άγχος και τον φόβο μας, καλό θα είναι να συμβουλευτούμε κάποιον ειδικό , ώστε να πάρουμε την ανάλογη βοήθεια.
Να θυμάστε: Ζούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις, χρειάζεται να είμαστε ψύχραιμοι και να τηρούμε όλους τους κανόνες προστασίας, τόσο για μας όσο και για τους άλλους. Τα παιδιά μας διδάσκονται από εμάς…Παράλληλα οφείλουμε να μην τους κλονίσουμε την ασφάλεια που νιώθουν δίπλα μας
